maandag 25 maart 2013

Aan de Maliebaan

 
Aan de Maliebaan
 
Elke maandagmiddag liep ik
langs de lange Maliebaan
‘k Zag er tegenop als tegen de
hoge huizen in de laan
 
Juffrouw Kleijnstra was groot
al leek dat maar zo te zijn
Want zij was al een oude vrouw
en ik als kind nog klein
 
Het huis stond vol met klokken
Het rook er oud en muf
Op de klep van de piano
tikte ‘t potlood van de juf
 
Haar gezicht dichtbij het mijne
Ik hopend dat het goed zou gaan
dat de les bijna voorbij was
maar de tijd leek stil te staan
 
               Juffrouw Kleijnstra
               U zal wel al heel lang dood zijn
               De muziek allang verstomd zijn
               Maar telkens als ik langs uw huis fiets
               aan de Maliebaan
               Lijkt er achter ’t grote raam
               een schim van u te staan
               En hoor ik weer de klokken slaan
               En hoor ik weer het potlood gaan
tot de les weer is gedaan
               Aan de Maliebaan
 
Op een zekere maandagmiddag
stond ik voor een dichte deur
Stiekem blij want even vrij
van de wekelijkse sleur
 
Ik ben toen maar naar huis gegaan
van ’t wachten snel verveeld
Ik heb op de Maliebaan
nooit piano meer gespeeld
 
Niet meer tikte ‘t potlood
de noten in ‘t gelid
De klokken in het huis
hadden de tijd voorbij getikt
 
In ’t ziekenhuis nog langs geweest
een vreemd gezicht was het
Voor ‘t eerst leek u toen op uw naam
zo klein in ‘t grote bed
 
               Juffrouw Kleijnstra
               ..
 
 
Fragment uit: Sonatine Op. 55, nr. 3, Fr Kuhlau

dinsdag 5 maart 2013

Maliebaan NSB Mussert

Waarom geen gedenkplaatje op Hoofdkwartier NSB?


Op een mooie oktoberdag, anderhalf jaar geleden, was ik in het voormalige Hoofdkwartier van de NSB aan de Maliebaan. Het pand waarin ooit grootschalige collaboratie had plaatsgevonden, bleek nu een kinderdagverblijf te gaan huisvesten. Er werd druk getimmerd en gezaagd, en schilders waren de fraaie bewerkte plafonds aan het witten. In de voormalige werkkamer van Anton Mussert op de bel-etage was een nieuwe keuken aangebracht, met een grote magnetron waarin straks de Olvaritpotjes en de flessen pap zouden worden opgewarmd.

Niets herinnerde hier meer aan de dagen dat de Algemeen Leider van de NSB hier rondliep, zijn bevelen gaf, zijn medewerkers en rivalen ontving, en zich tot de beeltenis van Hitler aan de muur wendde als hij zich afvroeg of hij de Führer nog wel kon vertrouwen. Ook buiten was van de bijzondere geschiedenis van dit gebouw niets te merken. De stad Utrecht is royaal met herinneringsbordjes op panden met een culturele of historische betekenis, maar op de Maliebaan 35 ontbreekt van zo’n bordje elk spoor. De schaamte voor deze episode uit ons verleden is, meer dan tweederde eeuw na dato, blijkbaar nog onverminderd groot.
Ik heb mij de afgelopen jaren verdiept in het leven van Anton Mussert, en er een boek over geschreven: ANTON. Wat me opviel, is dat de nationaalsocialistische voorman bij de inwoners van Utrecht nog altijd veel emoties oproept. ‘Tot hier in de stront!’ riep iemand die ik sprak, terwijl hij zijn rechterarm omhoog stak.
Die emoties zijn begrijpelijk, want Anton Mussert is een controversiële man, die veel ellende heeft veroorzaakt, vooral omdat via de NSB duizenden Nederlandse jongens naar het Oostfront zijn gestuurd. Onder hen nota bene zijn eigen lievelingsneef, die ook in Utrecht woonde.
Maar dat een historische figuur je niet bevalt, is nog geen reden om zijn sporen uit te wissen. De geschiedenis van de NSB hoort bij de geschiedenis van de stad Utrecht, net zoals de fraaie kerken en de vele beroemde schilders en schrijvers die er hebben gewoond.
Stadsbestuur: laat dat dan ook zien!
Bert Bukman is auteur van ANTON. Mussert en de NSB: opkomst en ondergang van een populist.

zondag 3 maart 2013

Maliebaan Beschermd stadsgezicht


 

 
Datum  20 december 2012
 
Voorstel voor nieuwe beschermde stadsgezichten goedgekeurd
Het Rijk werkt aan uitbreiding van beschermde stads- en dorpsgezichten. Utrecht adviseert nu vijf nieuwe gebieden aan te wijzen als beschermd stads- en dorpsgezicht. Het betreft Haarzuilens (kasteel, dorp en landgoed), Elinkwijk en de De Lessepsbuurt in Zuilen, en Utrecht Oost. Het fortdorpje Blauwkapel (sinds 1966) en de historische binnenstad (sinds 1976) zijn al beschermde stads- en dorpsgezichten. Nu is er voor de formele aanwijzing van het rijk nog het advies van de gemeenteraad nodig. Dit zal naar verwachting in februari of maart 2013 gaan plaatsvinden.

Sinds enkele jaren wordt er in heel Nederland gewerkt aan de uitbreiding van beschermde stads- en dorpsgezichten, vooral uit de periode 1850-1940. Het Rijk is hiervan de initiatiefnemer en wijst de gebieden aan, maar vraagt hierover eerst advies aan verschillende organen, zoals Gedeputeerde Staten, de Raad voor Cultuur, de Rijksplanologische Commissie en de gemeenteraad van de betreffende gemeente. Het gaat hierbij om gebieden die een hoge monumentale en cultuurhistorische waarde hebben en waarvan het Rijk zegt dat die historische kwaliteiten ook voor de toekomst behouden moeten blijven.
 
Selectiecriteria
De betreffende gebieden zijn in het verleden door het rijk geselecteerd vanwege de hoge kwaliteiten van de historische bebouwing, het groen (park, parkaanleg, of landgoed) en de stedenbouwkundige waarde van de gebieden. Hierbij gaat het onder andere om de belangrijke elementen en hun samenhang, zoals landgoed Kasteel De Haar en het bijbehorende dorp Haarzuilens, Elinkwijk en De Lessepsbuurt in Zuilen. En het Wilhelminapark, de Maliebaan en het Veeartsenijterrein in Utrecht Oost.
 
Noot voor de media
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Bestuurscommunicatie gemeente Utrecht, 030 – 286 11 32.