Maliebaan Dr. Max

Plaquette Maliebaan eert 'Dr. Max'
Gepubliceerd: 2008-10-03
door: Stadsredactie TvdB

Een door burgemeester Wolfsen onthulde plaquette herinnert op de Maliebaan 72 bis voortaan aan verzetsvrouw Marie Anne Tellegen. De onthulling was vrijdag in het bijzijn van Janneke Schwartz, die in de oorlogsjaren en ook daarna lange tijd de persoonlijk assistente was van Tellegen.

Tellegen werkte op het stadhuis in Utrecht toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak. Ze nam onmiddellijk ontslag op het moment dat burgemeester Ter Pelkwijk door de Duitsers aan de kant werd gezet voor een NSB-burgemeester. Tellegen ging in het verzet en noemde zich Dr. Max (de M en A voor Marie Anne en de X voor de onbekende). In het verzet dacht men daarom vaak dat Dr. Max een man was.

In dat verzet was ze onder meer actief als organisator van de verspreiding van het blad Vrij Nederland en ook werkte ze mee aan diverse andere verzetsbladen. Haar assistent Schwartz deed allerlei koerierswerk en onderhield bijvoorbeeld de contacten met de ondergedoken burgemeester Ter Pelkwijk.

Het verzetswerk gebeurde onder de ogen van de Duitsers want dat deed ze vanuit haar woning aan de Maliebaan 72 bis waar ze als buren de Sicherheitspolizei had, waar diverse opgepakte verzetsmensen werden verhoord. Even verderop aan de Maliebaan was ook het hoofdkantoor van de NSB gevestigd. De anekdote was dat de Duitse politiemensen hadden gezegd over Tellegen en Schwartz: “Ach, die twee aardige vrouwen”.

Na de oorlog werd Tellegen directeur van het Kabinet van de Koningin onder Wilhelmina en later Juliana. Dat was bijzonder want voor het eerst werd die post door een vrouw uitgevoerd. Wilhelmina noemde haar directeur ‘Een kei!’. Ze ging met pensioen in 1959 en wijdde zich daarna vooral aan het werk van de 18e eeuwse schrijfster Belle van Zuylen. Ze overleed in 1976 op 82-jarige leeftijd. Al eerder is in Transwijk een laan naar haar genoemd.

De plaquette was een initiatief van Wout Buitelaar, bewoner van de Maliebaan, die een boek over de Maliebaan in oorlogstijd schreef. Hij kreeg de huidige bewoner van het pand, Staalbankiers, zover het eerbetoon aan Tellegen te sponsoren.